کیفیت خدمات (QoS) به توانایی شبکه برای دستیابی به حداکثر پهنای باند و مقابله با سایر عناصر عملکرد شبکه مانند زمان تأخیر، میزان خطا و زمان آپگرید اشاره دارد. Quality of service بر حسب اهمیت داده های در حال انتقال در شبکه و اولویت بندی آن، منابع شبکه را مدیریت می کند. سازمانها از QoS برای تطابق با نیازهای ترافیکی برنامه های حساس مانند صدای و ویدیو در زمان واقعی استفاده می کنند و از تخریب کیفیت ناشی از ضایعات بسته، تأخیر و تکان دادن جلوگیری می کنند.

با افزایش تعداد کاربران اینترنت، الزامات عملکرد شبکه باید همراه با آنها افزایش یابد. علاوه بر این، بسیاری از آخرین خدمات آنلاین نیازمند مقدار زیادی پهنای باند و عملکرد بالا شبکه هستند. عملکرد شبکه یک عنصر نگران کننده برای کاربر و ارائه دهنده خدمات است. سازمان ها می توانند با استفاده از ابزار و تکنیک های خاصی، کیفیت در خدمات را به دست آورند. برای بسیاری از سازمانها QoS در توافقنامه سطح سرویس (SLA) برای تضمین سطح مشخصی از عملکرد ارائه شده است.

پارامتر های کیفیت خدمات

سازمانها می توانند QoS را با استفاده از چندین پارامتر، از جمله موارد زیر، مورد سنجش قرار دهند:

• Packet loss: از دست دادن بسته زمانی اتفاق می افتد که شبکه های ارتباطی از بین می روند و روترها و سوئیچ ها بسته ها را رد می کنند. چنین اتفاقی در ارتباطات بلادرنگ مانند تماس های صوتی و تصویری بسیار در کیفیت کار تاثیر گذار است.
• Jitter: جیتر  نتیجه تراکم شبکه، رانش زمان و تغییر مسیر است. داشتن آن بیش از حد می تواند کیفیت ارتباط صوتی و تصویری را کاهش دهد.
• Latency: به مدت زمانی که طول می کشد تا بسته از مبدا به مقصد برسد تاخیر یا همان latancy می گویند. مقدار تاخیر باید همواره در شبکه نزدیک صفر باشد.
• Bandwidth: پهنای باند به ظرفیت یک لینک ارتباطات شبکه برای انتقال حداکثر مقدار داده از یک نقطه به دیگری در یکزمان معین گفته می شود. QoS شبکه را با مدیریت پهنای باند و تنظیم اولویت برای برنامه هایی که نیاز به منابع بیشتری نسبت به دیگران دارند، بهینه سازی می کند.
• (Mean opinion score (MOS: یک متریک برای ارزیابی کیفیت صدا است که از یک مقیاس پنج نقطه ای برای ارزیابی استفاده می کند، داشتن پنج نشان، نشان دهنده بالاترین کیفیت است.

پیاده سازی

سه مدل برای پیاده سازی QoS وجود دارد: بهترین تلاش، خدمات یکپارچه و خدمات متمایز.

• Best Effort : Best Effort یک مدل QoS است که در آن همه بسته ها یک اولویت مشابه دارند. بهترین تلاش زمانی اعمال می شود که شبکه ها سیاست های QoS را پیکربندی نکرده و یا زمانی که زیرساخت QoS را پشتیبانی نمی کند.
• Integrated Services: یک مدل QoS است که پهنای باند را در مسیر خاصی در شبکه ذخیره می کند. برنامه ها از شبکه منابعی را درخواست می کنند. دستگاه های شبکه نیز باید مطمئن شوند که برنامه منبع موزد نیاز را دریافت کرده است.
• Differentiated Services: یک مدل QoS است که عناصر شبکه مانند روترها و سوئیچ ها برای سرویس دهی چندین کلاس از ترافیک با اولویت های مختلف پیکربندی می کند.

ضرورت نیاز به کیفیت خدمات

کیفیت خدمات شبکه (QoS) هنوز هم توسط بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات به عنوان ناجی برای عملکرد برنامه در نظر گرفته شده است. برنامه ها از بسیاری جهات درست هستند، اما با افزایش پهنای باند و کاهش تراکم، برخی از آاذعان دارند که  QoS شبکه مورد نیاز است. QoS بسیار بیشتر از یک ویژگی فنی است، زیرا این قابلیت به ما اجازه می دهد تا عملکرد را درک و پیش بینی کنیم.